شنبه, 08 اردیبهشت ماه 1403

کد خبر: 841

تاریخ خبر: 1403/02/08

 قند پارسی؛ گذار از طفولیت و مظلومیت به رشد و بلوغ زبان فارسی در تبلیغات 

سعید میرشاهی، عضو هیئت داوران همایش ملی قند پارسی: خط و زبان پارسی که در ایران، به طور رسمی، فارسی نامیده می‌شود، از غنی‌ترین و قدیمی‌ترین‌ها در دنیاست. در حال حاضر، زبان فارسی با احتساب گویشوران زبان دوم و حضور سفیران فرهنگی در دیگر کشورها، زبانِ حدود 1.5 تا 2 درصد جمعیت جهان را شامل می‌شود. گسترش جوامع غیربومی پارسی زبان، باعث شده تقریبا در 30 کشور دنیا به زبان شیرین فارسی گفتگو شود. با این حال، پارسی‌گویی و پارسی‌نویسی، هنوز حتی در داخل کشور، مظلوم است و جایگاه و پایگاه لازم را ندارد. 

  • دلایل مظلومیت گفتار  و نوشتار فارسی 

کیفیت پایین آموزش‌های پایه، دانش ناکافی مسئولان، گروه‌های مرجع و رسانه‌ها، احساس اعتبار (پرستیژ) اجتماعی در استفاده از زبان‌های دیگر و نامانوس بودن برخی واژگان مصوب فرهنگستان در جامعه، از دلایل جایگزینی فاصله‌ها با رابطه‌ها در زبان فارسی است. البته جهانی شدن زبان، نگاه فرامرزی به هویت و تحولات فناورانه به‌ویژه گسترش وب و شبکه‌های اجتماعی بر ورود واژه‌های بیگانه خصوصا در بین نسل زِد و آلفا که نسل نت یا برخط نامیده می‌شوند، تاثیر گذاشته است. 
•    رواج واژگان و عناصر بیگانه در تبلیغات ایران
متاسفانه به جای بهره‌گیری از فرصت‌ها برای‌ ترویج خط و زبان فارسی، بیشتر شاهد تهدیدها، در حوزه عناصر متنی و بصری در تبلیغات هستیم و وضعیت، هشداردهنده است. این اتفاق در اشکال مختلف از جمله تبلیغات محیطی، سر در فروشگاه‌ها، چاپی، پخشی مانند آگهی‌های تلویزیونی، نام‌ها و نشان‌های تجاری، بسته‌بندی و تبلیغات برخط، قابل مشاهده و در بسیاری موارد، واقعا توجیه‌ناپذیر و تاسف‌برانگیز است. برخی فعالان تبلیغات، دلیل کاربرد واژه‌ها و نمادهای نامانوس با فرهنگی در آگهی‌ها را کاربرد آن در فضای عمومی جامعه، نبود واژگان مناسب برای جایگزینی و تاثیرات جهانی زبان انگلیسی بر تجارت و فروش می‌دانند. 
•    غفلت از الزامات قانونی
این فراموشی تاریخی، در حالی است که در اصل 15 قانون اساسی، به صراحت بر فارسی بودن زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران و استفاده از آن در اسناد، مکاتبات، رسانه‌ها و... تاکید شده است. علاوه بر این، الان بیشتر از 25 سال، از تصویب قانون ممنوعیت به‌کارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه می‌گذرد. پیرو آن آیین‌نامه اجرایی قانون و دستورالعمل اجرایی آن در حوزه تبلیغات هم تصویب شده اما پیوستگی و جدیت در اجرای الزامات قانونی، واقعا در عمل، چقدر بوده است؟
•    قند پارسی؛ عبور از دوران طفولیت به رشد زبان فارسی در تبلیغات 
با وجود تلاش‌های صورت‌گرفته، هنوز در دوران طفولیت اجرای قوانین تبلیغاتی در این حوزه به سر می‌بریم. با این حال، از آنجا که خط و زبان فارسی، یک مقوله فرهنگی و از ارکان هویت ملی ماست و تبلیغات نیز نقطه پیوند صنعت و تجارت با فرهنگ و هنر است، برگزاری رویدادهای فرهنگی در قالب همایش، جشنواره، مسابقه و...، مانند نخستین همایش ملی «قند پارسی»، که رویداد پیشگام و ابتکار جذاب این حوزه است، می‌تواند یکی از اضلاع فرهنگ‌ساز برای پاسداشت گفتار و نوشتار پارسی محسوب ‌شود. اجرای هدفمند و دقیق این رویدادهای فرهنگی ما را از دوران طفولیت و مظلومیت، به مرحله رشد و بلوغ ترویج زبان فارسی در تبلیغات رهنمون می‌سازند.
•    ماموریت صنف تبلیغات
برای پیمایش پیروزمندانه در مسیر پاسداشت زبان فارسی در تبلیغات، اهالی صنف هنر، صنعت و فن تبلیغات، شامل سیاستگذاران و مجریان قانون، مدیران کانون‌های تبلیغاتی، سفارش‌دهندگان تبلیغات شامل تولیدکنندگان و ارائه‌‌دهندگان محصولات و خدمات، مالکان رسانه‌، تولیدکنندگان محتوا به‌ویژه کپی‌رایترها و گرافیست‌ها، صاحبنظران، نقادان و تمام ذینفعان، ضمن توجه به شاخص سهم تبلیغات در بازار و اقتصاد ایران، باید کفه دیگر ترازو یعنی مقوله فرهنگ را با حفظ اصالت زبان و خط فارسی نیز ملاک قرار دهند؛ کاری که برخی نشان‌های خارجی، بهتر و هوشمندانه‌تر از تبلیغ‌کنندگان داخلی و تولیدکنندگان ایرانی انجام می‌دهند!

 

نظرات کاربران